De titel doet anders vermoeden dan de werkelijkheid is. ‘Uit de kast komen’ associeer je normaal gesproken met uitkomen voor je geaardheid, je coming out. Daar ging het in mijn geval niet om. Het geeft wel aan dat er iets wezenlijks is gebeurd. Dus toch een soort van coming out?
Amputatie en kliniek
Eind december 2018 werd mijn linkerbeen geamputeerd. Na een weekje ziekenhuis ging ik naar de revalidatiekliniek. Daar val ik niet op, je bent een van hen. Je beweegt je vrij en ontvangt bezoek. Je sport, je oefent, je valt en je staat ook weer op. Er lijkt niets aan de hand. Je ziet het immers om je heen ook gebeuren. De wereld speelt zich af in de beschermde omgeving van de kliniek.
Veel, heel veel vragen
Intussen, soms zonder dat ik het zelf in de gaten heb, werken de hersenen aan het toekomstbeeld. Allerlei vragen komen op. Eerst stopte ik ze weg, hardnekkig dienen ze zich aan. Hoe zal het zijn wanneer ik weer met ‘beide’ benen in de maatschappij sta? Hoe zal het zijn wanneer ik in de plaats waar ik woon naar de winkel ga, naar de kapper, naar de fotograaf om een pasfoto voor de gehandicaptenkaart te maken…?
Of… samen naar een restaurant, ik in mijn rolstoel, voortgeduwd door m’n geweldig ondersteunende geliefden. Ik weet dat ik de wereld een tijdje, zeker zo lang ik in de rolstoel zit, vanuit een ander perspectief zal zien. Durf ik dat? Hoe kijken de mensen, die je normaal op ooghoogte spreekt, tegen me aan? Op me neer?
Naar buiten
Onze trouwdag nadert. Een dag waarop we met de kinderen iets doen… Ik ben al een keer thuis geweest, maar niet naar buiten. Ik wil niet en ik wil wel naar buiten. Ik zoek de veiligheid. Maar…..eens moet de eerste keer zijn. Uit eten met de kinderen. Gelukkig was het heel rustig in het restaurant…
Pasfoto
Weer naar buiten. Samen naar het winkelcentrum. Ik moest een pasfoto laten maken voor de gehandicaptenparkeerkaart. We kozen een niet al te druk tijdstip uit. We liepen lang de kapper, zwaaiden uitbundig naar de dames in de kapsalon (zij hadden me -zoals vele anderen- een geweldige ‘hart-onder-de-riem’-kaart gestuurd), en snelden bij de fotozaak naar binnen. Daarna weer gauw naar huis.
Underdog
Vanuit de rolstoel communiceert het als vanuit een underdogpositie. Ik heb daar heel veel moeite mee gehad. Zeker op die momenten wanneer je vrienden en kennissen spreekt. En het mooie is dat ik, terugkijkend op de rolstoelperiode, constateer dat het allemaal best meegevallen is, al zag ik er iedere keer vreselijk tegen op. Dat had vooral ook te maken met mijn eigen ik, zoals ik ben. Het kostte me moeite om me in die rol(stoel) te verplaatsen.
Mooi r(l)ichtpunt
Veel veranderde er toen ik met m’n eerste prothese de eerste stappen zette. Een dijk van een ervaring. Ik kan weer lopen. Geen rolstoel meer. Mensen op ooghoogte aankijken. In die volgende fase leerde ik het lopen verfijnen en, zoals ik in maart schreef, ging ik op voor een computergestuurde prothese. Dat was echt geweldig. Mijn actieradius werd een stukje groter.
Een virtuele cirkel
Ik heb een virtuele cirkel om ons huis getrokken. Die geeft aan hoe ver ik kom. Toen kwam de driewielerligfiets. De cirkel ging direct van een paar honderd meter naar een paar kilometer en later naar een kleine 20 kilometer. Wat werd mijn omgeving groot! En wie weet hoe ver ik kan reiken!
Soms chagrijnig
Kijk ik nu, oktober 2020, 21 maanden na de amputatie terug, dan zie ik een Hein die de kast heeft verlaten, zich meestal niet meer geneert, soms nog wel moeite heeft met de acceptatie, zelfs chagrijnig wordt, zeker wanneer hij anderen dingen ziet doen die hij zelf graag deed, zoals hockey(scheids) en gewoon op twee wielen hard fietsen, even zo maar een rondje gaan lopen. Stappen die ik vroeger zo maar zette, gaat niet meer. Dat is veranderd in bewust nadenken over wat ik ga doen en wat ik daarbij nodig heb. Niet eerst stappen zetten, neen, eerst bedenken. Dat was zeker in het begin heel erg wennen, maar het lukt me nu redelijk.
En terugkijkend naar de periode van vóór de amputatie? Ik kan weer veel meer, doe veel meer, mede dankzij de grote steun die ik van m’n partner en de kinderen en alle vrienden en bekenden heb gehad en nog steeds krijg.
Ik kijk om en zie een lege kast!
Hein van der Zande (Leiderdorp)
Voorheen organisatieadviseur bij de overheid, nu gepensioneerd, 70 jaar, getrouwd met Els, twee (adoptie)kinderen.