Column: Inclusief stemmen

Al zo´n vijftig jaar heb ik tijdens verkiezingen zitting in een stembureau. Het begon in Wateringen halverwege de zeventiger jaren. Daarna in Delft en vanaf onze verhuizing naar Leiderdorp in diverse stembureaus in die gemeente. Ik deed en doe dit iedere keer weer met veel plezier.

Examen
Was het vroeger zo dat je na aanmelden je benoeming kreeg, nu moet je je eerst door een aantal modules heen werken en vervolgens een soort examen doen. Heb je zeg maar een 7 of meer dan ben je geslaagd en geschikt bevonden om aan een zitting van een stembureau deel te nemen. Wanneer je voorzitter van een stembureau bent, krijg je alle gegevens van de stembureauleden mee en maak je een gezamenlijke app aan om mogelijke wijzigingen door te geven.

Stemmen tellen
Het tellen van de stemmen na 21.00 uur is altijd een hectische belevenis. Tot voor een paar jaar werd de stembus omgekeerd en iedere teller nam een aantal biljetten mee onder zijn arm en ging ergens uitvouwen en tellen om vervolgens de biljetten op de juiste lijststapel te leggen. Wanneer je aan het einde van de lange dag, soms tegen het middernachtelijk uur niet één-op-één uitkwam, werd er opnieuw geteld. Het leidde soms tot wrevel tussen de tellers.
De huidige methode is mensvriendelijker. Op de avond worden volgens een op zich inclusieve methode (rustig blijven zitten) de biljetten uitgevouwen, op even en oneven stapels gelegd en vervolgens op lijst uitgesplitst. Dan is het voor die avond klaar. De volgende dag worden op een centrale plek de lijsten verder uitgesplitst en op naam gelegd. Deze methode voorkomt fouten en speelt positief in op de optredende vermoeidheid. Zeker voor mensen zoals ik, is deze aanpak top.

Stemmal
De dag voor de laatste verkiezingen kreeg ik met een nieuwtje te maken. Onze burgemeester is visueel gehandicapt. Zij heeft ervoor gepleit dat ook de groep visueel gehandicapten gewoon in eigen dorp konden stemmen. Er kwam een zogenaamde stemmal met toebehoren, speciaal voor deze groep. Die werd geplaatst op ‘mijn’ stembureau. De inwoners waren ingelicht. De stemmal werd in de loop van de vroege ochtend in gebruik genomen door de burgemeester en later die dag hebben anderen uit de doelgroep hiervan gebruik kunnen maken. Zo werken we aan een grotere inclusiviteit voor iedereen.

Hein van der Zande (Leiderdorp)
Voorheen organisatieadviseur bij de overheid, nu gepensioneerd
geboren in 1950, getrouwd met Els, twee (adoptie)kinderen, opa van Amara en Rohan